Alhoewel het imago van Bitcoin inmiddels weer behoorlijk verbeterd is, was het jaar 2018 echt een dieptepunt in dit opzicht. Keer op keer kwam deze cryptocurrency slecht in het nieuws, waardoor het leek alsof deze digitale valuta geen toekomst meer had. Het jaar daarop lijkt het er op dat de kansen van Bitcoin weer gekeerd zijn. Er zijn manieren gevonden om de cryptomunt stabieler te maken, de koersen schommelen minder en steeds meer instituties bieden Bitcoin en andere vergelijkbare cryptocurrency aan als optie om te betalen. Al met al lijkt het er dus op dat Bitcoin nog wel even mee gaat.
Eén van de redenen waarom het imago van Bitcoin een deuk opliep in 2018 was vanwege de aantrekkingskracht voor criminelen. Criminelen zouden namelijk Bitcoin gebruiken om anoniem hun geld op deze manier wit te wassen. Ook terroristen zouden deze cryptovaluta gebruiken om anonieme verzendingen te doen, zonder dat inlichtingendiensten dit zouden kunnen traceren. Eén van de grootste pluspunten van Bitcoin is dat dit digitale betaalmiddel gedecentraliseerd is. Er komt geen bank aan te pas, transacties zijn peer to peer. Maar houdt dit dan ook in dat Bitcoin transacties anoniem gedaan kunnen worden? Dat is zeer de vraag.
Is Bitcoin anoniem?
Als een vriend naast je op de bank zit en hij vraag je om even 10 euro aan hem te lenen, kun je dit fysiek aan hem geven middels contant geld. Als jullie ver uit elkaar zijn qua afstand, kun je geld naar elkaar overmaken. Dit moet je echter doen via een bank, specifiek aan de hand van het geld dat op je eigen bankrekening te vinden is. De bank is dus altijd een tussenpersoon bij deze transactie. Tevens is terug te zien wie het geld verzonden heeft en wie vervolgens het bedrag ontvangen heeft.
Bij Bitcoin is er dus geen sprake van een bank die tussenbeide komt. Verzenden en ontvangen gebeurt peer to peer zonder tussenpersoon. Hierdoor is deze cryptocurrency gedecentraliseerd. De blockchain dient als een soort gezamenlijke boekhouding waarin iedere transactie wordt opgeslagen en terug te vinden is. Vervolgens bewaar je het geld in een wallet. Inmiddels kun je al op vele plaatsen betalen met Bitcoins. Vaak niet direct, maar via een derde partij die Bitcoins omzet naar euro’s of een andere valuta. Desalniettemin groeien de mogelijkheden om Bitcoin te gebruiken.
Door deze decentralisatie heeft Bitcoin de reputatie dat het zeer anoniem is. Jaren gingen er de wildste verhalen over diverse criminelen die via deze digitale valuta allerlei snode transacties anoniem uitvoerden. Echter valt Bitcoin niet als geheel anoniem te beschrijven. Wel kan er gesteld worden dat Bitcoin behoorlijk anoniem is tot op bepaalde hoogte. Van oorsprong is het de bedoeling dat het mogelijk is om transacties anoniem uit te voeren. Je hebt dus niet, zoals bij een bank, dat een ontvanger kan zien wie vanaf welke rekening valuta stortte.
Herleiden middels blockchain
Echter is elke transactie terug te lezen voor iedereen. Dit komt door de opzet van blockchain, waar iedere transactie in een blok wordt opgeslagen. Deze transacties zijn door iedereen terug te vinden. Deze notities zijn niet aan te passen. Hierdoor weet je zeker dat Bitcoin redelijk robuust bestand is tegen fraude. Echter houdt dit wel in dat elke verzending en ontvangst openbaar te vinden is. In 2013 probeerden een stel onderzoekers om te kijken of ze middels de genoteerde transacties in blockchains konden ontdekken wie de transacties hadden uitgevoerd. En wat bleek: ze kwamen bijzonder in de buurt.
Dit komt namelijk omdat je bij Bitcoin transacties gebruik maakt van een ontvangstadres. Dit is te zien als een online pseudoniem, maar in plaats van een naam wordt er veelal gebruik gemaakt van alleen maar cijfers en letters voor dit adres. Er zullen dus nooit woorden of namen ontstaan. Deze cijfers en letters zijn random. Echter worden deze ontvangstadressen wel opgenomen in de Blockchain.
Iedereen kan deze transacties zien en controleren. Het is dus goed mogelijk dat het iemand opvalt dat je continu hetzelfde ontvangstadres gebruikt, waardoor zij weten dat jouw pseudoniem deze transacties voltooit. Je bent natuurlijk nog steeds anoniem, maar je transacties zijn wel aan je adres te linken. Het zal niet per se te herleiden zijn tot jouw persoon, maar geheel anoniem is het ook niet.
Niet mogelijk om anoniem te zijn bij wisselkantoren
Daarnaast zijn er vele bedrijven en exchanges waar je geen Bitcoins kunt aanschaffen of verkopen zonder niet anoniem te zijn. Inmiddels heb je vele wisselkantoren, zowel offline als online. Om hiervan gebruik te kunnen maken, willen deze kantoren wel kunnen valideren dat ze met een echt persoon te maken hebben. Zo kan oplichting en fraude voorkomen worden. Bitcoins kopen is dus veiliger maar minder anoniem. Echter zijn er wel manieren online te vinden waardoor je alsnog geheel anoniem aan Bitcoins kan komen. Of dit geheel veilig is, is natuurlijk de vraag.
Kan het verkrijgen en verzenden van Bitcoins geheel anoniem plaatsvinden?
Er zijn manieren om geheel anoniem Bitcoin te verzenden. Echter moet hierbij wel gesteld worden dat deze methodes veelal door criminelen gebruikt worden om Bitcoins en geld wit te wassen. Als niet-crimineel is het dan ook beter om de semi-anonimiteit van Bitcoins in de blockchain te aanvaarden. Je moet namelijk illegale praktijken uit gaan voeren om geheel anoniem te zijn, en dit is simpelweg niet de moeite waard.
Criminelen gebruiken Bitcoin vooral om geld en digitale valuta wit te wassen. Zij maken hierbij dan ook gebruik van speciale witwasdiensten om het zo moeilijk mogelijk traceerbaar te maken voor inlichtingendiensten en politieteams. Bitcoin is dan ook een interessante manier voor criminelen om geld wit te wassen.
Echter wordt dit steeds moeilijker en moeilijker. Door de explosieve groei van deze cryptocurrency is ook de Tweede Kamer zich gaan bemoeien met deze digitale valuta. Zij willen meer regulatie. Daarom is het bij vele exchanges tegenwoordig de norm dat je jezelf moet identificeren voordat je een profiel aan kunt maken. Identificatie is vaak verplicht. Hierna kunnen de transacties weer semi-anoniem plaatsvinden. Dit is niet per se slecht: het vergroot immers de veiligheid van de exchanges.